Alkohole lipca 2022

W lipcu spróbowałem 131 nowych alkoholi, a wybór był mocno zróżnicowany m.in. w związku z przygotowaniami do konkursu Warsaw Spirits Competition. Ponad połowa moich próbek (79) w lipcu znalazła się w medalowym przedziale ocen 80-100. Konkurencja w wielu kategoriach była duża.

Przypominam zasady punktacji. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 100, minimalna to 0. Punktowane są: aromat (do zdobycia 30 punktów), smak (30), finisz (30) i całościowe wrażenie (10), na które składają się takie elementy jak harmonia czy nowatorstwo, to znaczy, że nawet kontrastowo poustawiane smaki i aromaty mogą dostać wysoką ocenę, jeżeli będą interesujące i innowacyjne.
Oceny rozłożyły się jak w tabeli

miesiąc	0-10	10-20	20-30	30-40	40-50	50-60	60-70	70-80	80-90	90-100
I	13	6	8	11	16	14	22	53	150	89
II	3	2	3	2	3	5	7	21	58	31
III	1	3	2	7	7	5	16	22	68	25
IV	0	2	3	4	4	7	14	42	54	18
V	3	3	0	6	10	11	28	44	83	40
VI	0	3	4	4	10	10	21	53	81	47
VII	0	0	3	6	4	2	4	33	49	30
razem	19	19	23	40	54	54	112	268	543	280

Alkoholem lipca jest gruzińska brandy Sarajishvili Eniseli (40%) z notą 98/100. Zapach bogaty, ale nie bardzo intensywny, raczej elegancki i stonowany, nie narzuca się. Jest w tym aromacie sporo orzecha włoskiego (typowe dla kaukaskiego dębu, dzisiaj już niemal nie stosowanego), jest też sporo pomarańczy, ale jest też delikatna rześkość i kwiatowość gron rkatsiteli. Znajdziemy też w zapachu: skórę, tytoń, kawę, kakao, śliwki, nieco anyżu, może nawet kopru włoskiego. Smak jest fantastycznie delikatny, słodki niczym brandy z Jerez, nie ma w nim tytoniowości typowej dla wielu brandy Sarajishvili. Jest dużo wytrawnego kakao, są: daktyle, rodzynki, figi, suszone morele. Pięknie zbalansowane. Jest w finiszu pomarańcza, są delicje pomarańczowe lub gorzka czekolada z pomarańczą, ale jest też ostry tytoń (w końcu jest!), jest nieco pieprzu, jest balsamico winogronowe. Skóra, anyż, może i trochę mięty, a do tego syrop wiśniowy.
Wódka czysta lipca to Chopin Blended Gold (40%) z notą 93. Mieszanka rektyfikatów z ziemniaków i pszenicy. W zapachu mocna dominanta ziemniaka – wypieczonego, słodkiego. W tle – polne kwiaty, pikantna nasturcja, a też i chrzan. Zaskakuje wyrazistość tego aromatu. W smaku jest najpierw intensywna słodycz skrobi, placków ziemniaczanych, potem jakby koperek, lekka, bardzo lekka ziołowość, warzywność. W finiszu są zaskakujące nuty pikantne, ziołowe, kardamonowe, nawet pieprzne, są też kwaśne jabłka, jest i nasturcja, jest kolejna zaskakująca nuta – rabarbar, jest dużo słodkiego, waniliowego ziemniaka.
Wódka smakowa lipca to Jonston Botanical Vodka Lime & Habanero (40%) z notą 90. Zapach intensywny, rześki, bardzo przyjemny – limonka, ostra papryczka, w tle grejpfrut, cytryna. Smak pikantny, ostre papryczki, ale dopełnione limonką. Finisz ostry, paprykowy, rozgrzewający, a jednocześnie rześki, dużo limonkowej skórki.
Wódka starzona lipca to Kania Brooke Aged 2 Years in American Whisky Barrels 2/22 (44%) z notą 83. Zapach bardzo słodki – wanilia, kokos, mleczna czekolada, rodzynki. W smaku dużo wanilii, toffie, karmelu – jak przepalanka, co jest dużą wadą, choć w aromacie zachował się aromat ziemniaka, to w smaku niemal ginie, za dużo słodyczy. Na szczęście ziemniak, z jego rześką ogórkową, zielona nutą, pojawia się w finiszu, a nawet całkowicie przykrywa zupełnie niepotrzebną waniliową i karmelową słodycz.
Okowita lipca to Wrzos Morelowica Ustrońska 2019 (50%) z notą 95. Piękny, czysty zapach moreli. Bardzo słodki, aż idący w rejestry miodu, pigwy. Jest też lekka nuta ziemista, ale nie przeszkadza. Smak słodki, morelowy, mocniejsza niż typowa barack palinka, ale ten styl, jest tu też nuta metaliczna, ziemista, liściasta, propolisowa. Świetnie smakuje. Finisz dość mocno alkoholowy, ale też wyraźnie morelowy, moc alkoholu daje wrażenie – pieprzu, kardamonu, nawet goździków, ale to jest świetnie dopełnione tłustością, słodyczą tego destylatu.
Calvados lipca to Groult Calvados Banyuls Finish 10 Ans d’âge (43%) z notą 90,5. Zapach jabłek, wypieczonych jabłek, placka jabłkowego z cynamonem, balsamico jabłkowe. Smak słodko-cierpki, dużo tytoniu i kwaśnych jabłek. Finisz pełen tytoniu i cierpkich jabłek, lekko cynamon.
Gin lipca to Rivo Foraged Gin (43%) z notą 94,5. Mieszanka 12 botaników: jałowiec, kolendra, kardamon, dzięgiel oraz tymianek, macierzanka, melisa, cząber i biedrzeniec. Zapach bardzo intensywny, ziołowy, masa melisy, tymianku, jałowca, do tego karotkowe aromaty z dzięgla. W smaku jest korzenność, ziołowość, pikantność, rześkość, dużo trawiastości, ostrzejsze nuty – kardamon, pieprz i jałowiec, olejki cytrusowe. Rozgrzewający finisz – pokrzywy, tymianek i melisa, jałowiec i igliwie, żywica.
Rum lipca to Dictador 2 Masters Carlos I Vintage 1980 (44%) z notą 95. Zapach pełen skóry, rodzynek, suszonych śliwek, słodkiego tytoniu, ale też bardziej wytrawnego tytoniu, suszonych wiśni, suszonej moreli, pigwy. Są też delikatnie nuty słone i wędzone, a do tego lukrecja. Smak bardzo słony, solankowy, lukrecjowy, anyż, skóra, tytoń, zioła. Ani odrobiny słodyczy – rum w smaku słono-wytrawny. W finiszu powracają rodzynki, suszone wiśnie, śliwki, żurawina, jest też czekolada z pieprzem, jest bardzo, bardzo dużo soli.
Tequila lipca to Cenote Cristalino Añejo (40%) z notą 85. Zapach iście krystaliczny, źródlany, jest też miód, śliwki, gruszki, jabłka, mango, marakuja. W smaku delikatne, słodkie, wata cukrowa, dużo wanilii, banany, marakuja. Bogaty owocowy finisz – banany, mango, ananas, wanilia i mleczna czekolada.
Mezcal lipca to Tribute Mezcal Joven Durango (45%) z notą 93. Mezcal zrobiony wyłącznie z agawy odmiany Cenizo Maduro Silvestre. Intensywny, bardzo kwaśny zapach czarnej porzeczki, agrestu, balsamico gruszkowego, lekko nuty korzenne i egzotyczne słodkie drewno. W smaku słodko-kwaśny, jak danie kuchni koreańskiej, dużo miodu, ale zaraz łamanego kiszonkami i papryką. Finisz dosyć pikantny – pieprz, chili, ale też słony, solankowy, a w tle owoce czarnej porzeczki.
Whisky single malt lipca to Glenmorangie Grand Vintage 1998 (43%) z notą 95,5. Butelkowana w 2022 roku w wieku 23 lata dołącza do wcześniejszych edycji Grand Vintage. Beczki po bourbonie, sherry i dziewiczy dąb. Zapach słodki, bardzo elegancki – dużo moreli, brzoskwinie, gruszki williams, nektarynki, miodu, placek z powidłami pomarańczowymi. Ta słodycz bardziej przypomina sauternes, niż jakiekolwiek sherry. W smaku delikatne, eleganckie, pomarańczowe, mandarynkowe, jest słodycz, ale jest też ściągająca kwaskowość, jest i nieco soli. W finiszu budyń, meringue, tarta pomarańczowa, sól i nuty lekko korzenne, jak kandyzowany imbir, nieco pieprzu.
Whisky single grain lipca to Bain’s 21YO Double Cask 1999 Amontillado & Manzanilla (46,8%) z notą 90. Ta whisky kilka razy zmieniała beczki: najpierw trzy lata w beczkach first fill po bourbonie, potem jeszcze dwa lata znów w beczkach first fill po bourbonie by aromat był bardziej intensywny, potem dziesięć lat w beczkach kolejnego napełnienia po bourbonie, by jeszcze sześć lat spędzić w beczkach częściowo po sherry amontillado i częściowo po sherry manzanilla, a potem całość połączono razem. W zapachu orzechy włoskie, migdały, kwaskowe jabłka, pieczone jabłka, śliwki, nuty słone i skórzaste, tytoniowe. W smaku kwaskowo, ale też ściągająco, taniny: tytoń, wiśnie, śliwki, sól, migdały, suszone wiśnie. Słony finisz – słone ciasto, solony popcorn, tytoń fajkowy, aromatyczna herbata, wędzone śliwki.
Whisky blended lipca to Kouro Pure Malt (43%) z notą 82. Blended malt whisky od destylarni Kaikyo. Whisky została nazwana na cześć szlaku morskiego mieszczącego się przy zatoce Akashi, który był przewodnikiem dla żeglarzy płynących do Hatozaki, najstarszej kamiennej latarni morskiej w Japonii będącej symbolem bezpiecznego powitania. Leżakowana w beczkach po sherry i bourbonie, finiszowana w beczkach z dębu mizunara. Zapach słodowy, nuta kawy, prażonego ziarna, śliwek, wiśni, wanilii, zioła prowansalskie. Smak słodki, miód, sherry, dużo mięty, imbir, lukrecja, wulkaniczność, sadza, tyto, herbata. Finisz mineralny, wulkaniczy, ale też drożdże, dużo sherry, śliwki, wiśnie, orzechy, tytoń.
Rye whiskey lipca to The Wiseman Kentucky Straight Rye Whiskey (50,4%) z notą 93. Aż 95% nastawu to żyto, 5% to słodowany jęczmień. Whiskey leżakowana ponad cztery lata. Zapach ziarna, mąki, słomy, ziół, wrzosów. Elegancki i delikatny. Jest też nuta chrzanu. Smak pikantny, tu czuć chrzan, wasabi, nuty ziemiste, warzywne – seler, pietruszka, marchew. Również bardzo ziemisty, warzywny smak, bardzo ciekawy, są tu też kasztany w popiele, żołędzie.
Amerykańska whiskey lipca to The Wiseman Kentucky Straight Bourbon (45,4%) z notą 91,5. Zapach intensywny, słodki, dużo jabłek i gruszek, a głębiej: octany i suszone zioła, skóra, jest też wanilia, czekolada z rodzynkami. W smaku orzechy włoskie i laskowe, zioła, jarzębina i głóg, tytoń. Długi finisz, a w nim sporo goryczy, ale też bakalii – jest wciąż jarzębina, marmolada jarzębinowa, są rodzynki, orzechy włoskie, gorzkie śliwki.
Irlandzka whiskey lipca to Teeling Aquavit Cask (46%) z notą 86,5. Zapach kminu, pieprzu, słodu. Podobnie w smaku – jak kminkowa whisky z pieprzem, może też lekkim dodatkiem zielonego jabłka. W finiszu – zielony pieprzem koper, kmin, słód, zielone ziarno, sól.
Likier lipca to ON Spirit Wiśnia Nalewka Sandomierska (18%) z notą 98. Kolor głęboki, wiśniowy. Czysty, kwaskowy zapach soku z wiśni, nie czuć pestek. Smak kwaśny, idealny dla lekkiej wiśniówki – sok, owoc, nie ma pestek, nie ma wyczuwalnego cukru, może lekko nuta morwy. Kwaśny, owocowy lekki smak pełen wiśni, czystego soku, nie czuć nic alkoholu, nic cukru. Doskonale zrobiona wiśniówka. W finiszu owoc wiśni robi się jeszcze bardziej kwaskowy i idzie w kierunku nawet cytryny.
Odkrycie lipca to Browar i Gorzelnia Wrzos, mieszczące się w budynku drewnianej Karczmy Wrzos w samym sercu Ustronia. Gorzelnia pierwsze produkty wypuściła w 2019 roku. Założycielami Karczmy, browaru i gorzelni są Krzysztof i Halina Dembińscy, a aktualnie (po śmierci Krzysztofa) firmą kieruje ich syn, Dominik. W ofercie mają 12 gatunków alkoholi rzemieślniczych. Flagowym produktem jest Ustrońska Śliwowica, a poza nią m.in.: Jabłkowica, Winogronówka i Morelowica. W grudniu 2022 roku odbędzie się premiera pierwszej Ustrońskiej Whisky. Gorzelnia pracuje na niemieckiej pięciopółkowej aparaturze firmy Arnold Holstein z kopułą whisky.
I na koniec lektura lipca, Lew Bryson „Whiskey Master Class” (Harvard Common Press). Książka ma kilka atutów, przede wszystkim przedstawia ludzi, destylarnie, różne podejścia do każdego procesu produkcji whisky, od wyboru ziarna, przez mielenie, zacieranie, fermentację i wybór drożdży, destylację i dobór aparatury, wybór i przygotowanie beczek i rodzaju magazynu składowania, a nawet miejsca w magazynie, po blendowanie, butelkowanie, a nawet marketing i oczywiście degustację, a także przechowywanie butelek z whisky. Bryson pisze o rzeczach niby znanych, ale zagląda od kuchni do różnych destylarni i pokazuje różnice w podejściu do tych samych zagadnień. Także różnice kulturowe, geograficzne, prawne. Przedstawia jak się robi whisky w Szkocji i whiskey w Irlandii, jak to wygląda w USA i Kanadzie, jak w Japonii czy Indiach.