Czy polska wódka podbije Chiny?

Polska Wódka/Polish Vodka chronione oznaczenie geograficzne zostało objęte ochroną na dwóch ważnych rynkach azjatyckich: chińskim i wietnamskim. To wielki sukces naszego narodowego trunku. Stowarzyszenie Polska Wódka szacuje jednak, że na razie tylko około 5% wódki produkowanej w Polsce spełnia kryteria definicji Polska Wódka/Polish Vodka. Potrzebna jest szeroka akcja informacyjno-promocyjna na temat polskich chronionych oznaczeń geograficznych, w tym Polskiej Wódki, oraz wspieranie ich producentów.

Unia Europejska wyraziła zgodę na umowę UE-Chiny, dotyczącą ochrony 100 europejskich oznaczeń geograficznych w Chinach i 100 chińskich oznaczeń w UE. Wśród chronionych w Chinach oznaczeń znalazła się Polska Wódka, a także m.in. Cava, Porto, Champagne, Ouzo, Feta, Irish Whiskey, Rioja, Brandy de Jerez, Scotch Whisky.

– Polska wódka została włączona do grona pierwszych 100 europejskich chronionych oznaczeń geograficznych, które będą chronione na terenie Chin. To ogromny rynek i duża szansa dla producentów polskiej wódki – podkreśla Michał Rzytki, dyrektor Departamentu Jakości Żywności i Bezpieczeństwa Produkcji Roślinnej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Polska Wódka jest jedyną rozpoznawalną polską marką globalną. 13 stycznia 2013 roku weszła w życie aktualnie obowiązująca definicja Polska Wódka/Polish Vodka, zgodnie z którą musi być ona wyprodukowana z tradycyjnych i pochodzących z Polski zbóż: żyta, jęczmienia, owsa, pszenicy, pszenżyta albo ziemniaków. Ponadto cały proces wytwarzania musi odbywać się w Polsce.
– Jako część międzynarodowego koncernu Pernod Ricard, doskonale rozumiemy wagę posiadania w naszym portfolio marek, które spełniają kryteria chronionych oznaczeń geograficznych pochodzących z różnych krajów. Wytwarzanie Polskiej Wódki to był naturalny wybór, przywilej, ale też obowiązki wynikające z wymogów prawnych, dotyczących lokalnego surowca, krajowego miejsca produkcji. Koszty są duże, a zainteresowanie polskiego konsumenta, wynikające głównie z niewiedzy czym jest oznaczenie geograficzne, nadal niewielkie – mówi Maria Spuz-Szpos, Brand Director Global Polish Vodkas w Wyborowa S.A.
Polska Wódka to także ważny element w działaniach polskich gorzelni rolniczych, dla których możliwość przetwarzania tradycyjnych surowców pochodzących z Polski, wymienionych w definicji jest ważną częścią ich biznesu i może stanowić swoistą trampolinę ich rozwoju. W tej chwili działających gorzelni jest około 50, w tym część funkcjonuje sezonowo.

– Definicja polskiej wódki dała nam nadzieję na wzmocnienie działalności gorzelni rolniczych, które dzięki przetwarzaniu tradycyjnymi metodami surowców w niej wymienionych, uprawianych przez polskiego rolnika na polskiej ziemi, miałyby szansę wzmocnić swoją pozycję biznesową i być ważnym ogniwem w łańcuchu produkcji naszego najbardziej rozpoznawalnego na  świecie trunku. Tak się na razie nie stało. Wierzymy jednak, że potencjał, jaki tkwi w chronionym oznaczeniu geograficznym Polska Wódka zostanie dostrzeżony przez producentów i konsumentów. Włączmy patriotyzm konsumpcyjny, zacznijmy chwalić się polską wódką, promujmy ją przede wszystkim w Polsce, ale też oczywiście w Chinach i Wietnamie, bo te rynki to ogromna szansa, której nie można zmarnować – mówi Łukasz Karmowski, Prezes Związku Gorzelni Polskich.
Produkcja wódki czystej w Polsce (w przeliczeniu na 100% alkoholu) w 2020 roku wyniosła 970 tys. Hl (spadek o 7,7% w porównaniu do 2019). Wartość eksportu czystej wódki z Polski w 2020 roku wyniosła 521 mln PLN, z czego do Chin 1,6 mln PLN (wstępne dane z bazy GUS). Udział wódek czystych w eksporcie polskich napojów spirytusowych wynosi około 75,7%.
– Polska jest pierwszym producentem wódki w UE i czwartym na świecie. Mimo to, Polska Wódka/Polish Vodka ciągle jeszcze stanowi niewielki procent jej produkcji i eksportu. Konieczne są więc szerokie akcje informacyjne na temat oznaczeń geograficznych, a także skuteczne działania instytucji kontrolnych. Musimy też odczarować Polską Wódkę na rynku krajowym i nadać jej należny jej status narodowego trunku. To produkt z założenia premium, z wyższej półki – mówi Andrzej Szumowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Polska Wódka.
Wartość rynkowa oznaczeń geograficznych UE wynosi około 74,8 mld EUR i stanowi 6,8 % wartości rynkowej żywności i napojów z UE. Eksport unijnych oznaczeń geograficznych ma wartość 16,9 mld EUR, co stanowi 15,4 % całkowitego unijnego eksportu żywności i napojów.
W Unii Europejskiej zarejestrowanych zostało łącznie 242 napojów spirytusowych z chronionym oznaczeniem geograficznym. Mająca tradycje w produkcji win Francja posiada aż 53 takie oznaczenia, Portugalia – 11, Grecja – 15. Państwa z naszego regionu, czyli Niemcy mają zarejestrowane 33 oznaczenia, Węgry – 8, Litwa – 7. Dla porównania Polska, słynąca z produkcji napojów spirytusowych, posiada tylko dwa chronione oznaczenia geograficzne w tej kategorii. Są to: Polska Wódka/Polish Vodka oraz Wódka ziołowa z Niziny Północnopodlaskiej aromatyzowana ekstraktem z trawy żubrowej.
Średnia cena produktu z chronionym oznaczeniem geograficznym jest o 2,57 razy wyższa niż produktu bez tego oznaczenia.
– Z założenia chronione oznaczenia geograficzne oznaczają wiele korzyści ekonomicznych, społecznych i kulturowych. Dla konsumentów są gwarantem jakości i specyficznego charakteru. Dla producentów oznaczają utrzymanie wysokich standardów oraz zdrową konkurencję. Dla rolników oznaczają pewny zbyt ich lokalnych wyrobów czy surowców. Oznaczenia te mocno łączą produkty z obszarami wiejskimi, z których pochodzą surowce, chronią tradycje i łączą produkt z konkretnym miejscem. Nie są to produkty anonimowe i muszą spełniać wiele wymogów zamieszczanych w specyfikacjach technicznych. To dotyczy także naszej Polskiej Wódki. Nasze działania mają również na celu wzrost świadomości chronionych oznaczeń geograficznych w polskim społeczeństwie, bo jest to kwestia bardzo dla nas ważna – podkreśla Michał Rzytki, dyrektor Departamentu Jakości Żywności i Bezpieczeństwa Produkcji Roślinnej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Stowarzyszenie Polska Wódka prowadzi od kilku lat działania edukacyjne na temat naszego narodowego trunku. Zachęca również producentów do wytwarzania Polskiej Wódki, która ma szanse zyskać mocną pozycję zarówno w Chinach, Wietnamie, jak i na innych rynkach, podobnie jak inne znane europejskie chronione oznaczenia geograficzne: Scotch Whisky czy francuski Cognac.
Ukoronowaniem działań edukacyjnych Stowarzyszenia Polska Wódka jest otwarte w czerwcu 2018 roku Muzeum Polskiej Wódki na warszawskiej Pradze, w którym można odbyć podróż przez ponad 500 lat tradycji produkcji tego trunku w Polsce, będąc jednocześnie w murach jednej z najstarszych fabryk wódek na ziemiach polskich.
Jak odróżnić na sklepowej półce Polską Wódkę, chronione oznaczenie geograficzne od innych wódek? Zgodnie z określonymi kryteriami Polską Wódką jest jedynie produkt z obowiązkowym oznaczeniem Polska Wódka/Polish Vodka na butelce. Dodatkowo mogą być umieszczone na niej: napis „chronione oznaczenie geograficzne” lub skrót ChOG oraz znak Stowarzyszenia Polska Wódka przygotowany dla uczestników programu oraz unijne logo chronionego oznaczenia geograficznego.

Link do filmu o chronionym oznaczeniu geograficznym Polska Wódka:
https://www.facebook.com/105147177948033/videos/700642827445045

Link do kampanii edukacyjnej na temat Polskiej Wódki:
https://pva.org.pl/pva_drupal/pl/kampania-edukacyjna

Link do strony Stowarzyszenia Polska Wódka:
https://www.pva.org.pl

Link do strony Muzeum Polskiej Wódki:
https://muzeumpolskiejwodki.pl

INFORMACJE DODATKOWE
Zdaniem Komisji Europejskiej rynek chiński ma duży potencjał wzrostu, jeśli chodzi o żywność i napoje z Europy. W 2019 r. Chiny były trzecim rynkiem dla unijnych produktów rolno-spożywczych, wartym 14,5 mld EUR. Jest to również drugi rynek (9% ogólnej wartości), jeśli chodzi o wywóz z UE produktów chronionych jako oznaczenia geograficzne, w tym win, produktów rolno-spożywczych i napojów spirytusowych. Chiński rynek to 1,4 mld konsumentów.
Linki do umowy UE z Chinami i Wietnamem na stronach Komisji Europejskiej:
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_20_1602
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1412

Produkty rolno-spożywcze z chronioną nazwą pochodzenia i chronionym oznaczeniem geograficznym (GI)

Źródło: ( stan na 2.02.2021 r.) e-Ambrosia https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/food-safety-and-quality/certification/quality-labels/geographical-indications-register/​