We październiku spróbowałem 269 nowych alkoholi, nieco mniej niż we wrześniu. Okazją był przede wszystkim Festiwal Whisky Live Warsaw, kilka degustacji, Festiwal Zakrapiany we Wrocławiu. Działo się w październiku dużo. Ponad połowa moich próbek (159) w październiku znalazła się w medalowym przedziale ocen 80-100, a cztery oceniłem na powyżej 95.
Przypominam zasady punktacji. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 100, minimalna to 0. Punktowane są: aromat (do zdobycia 30 punktów), smak (30), finisz (30) i całościowe wrażenie (10), na które składają się takie elementy jak harmonia czy nowatorstwo, to znaczy, że nawet kontrastowo poustawiane smaki i aromaty mogą dostać wysoką ocenę, jeżeli będą interesujące i innowacyjne.
Oceny rozłożyły się jak w tabeli
miesiąc |
0-10 |
10-20 |
20-30 |
30-40 |
40-50 |
50-60 |
60-70 |
70-80 |
80-90 |
90-100 |
I |
13 |
6 |
8 |
11 |
16 |
14 |
22 |
53 |
150 |
89 |
II |
3 |
2 |
3 |
2 |
3 |
5 |
7 |
21 |
58 |
31 |
III |
1 |
3 |
2 |
7 |
7 |
5 |
16 |
22 |
68 |
25 |
IV |
0 |
2 |
3 |
4 |
4 |
7 |
14 |
42 |
54 |
18 |
V |
3 |
3 |
0 |
6 |
10 |
11 |
28 |
44 |
83 |
40 |
VI |
0 |
3 |
4 |
4 |
10 |
10 |
21 |
53 |
81 |
47 |
VII |
0 |
0 |
3 |
6 |
4 |
2 |
4 |
33 |
49 |
31 |
VIII |
0 |
1 |
1 |
5 |
1 |
1 |
6 |
17 |
82 |
35 |
IX |
0 |
1 |
3 |
3 |
4 |
9 |
29 |
45 |
138 |
63 |
X |
5 |
1 |
1 |
2 |
2 |
6 |
23 |
70 |
116 |
43 |
razem |
24 |
22 |
28 |
50 |
61 |
70 |
170 |
400 |
879 |
422 |
Alkoholem października jest japońska wódka Ukiyo (40%) z notą 96,5. Robiona z długoziarnistego ryżu odmiany indica. Fermentacja odbywa się z udziałem kōji, a następnie alkohol jest destylowany w prostym małym alembiku jak Awamori. Ten spirytus ryżowy awamori. Potem jest jeszcze dwukrotnie destylowana dla podniesienia mocy i oczyszczenia spirytusu. Zapach jak sake czy shochu, bardzo intensywny, przefermentowany ryż, kwiaty, lakier. W smaku masa ryżowego destylatu, lakier. Wypełnia usta, jest tłusta, w finiszu delikatnie słodka, mączna, kwiatowa i acetonowa.
Wódka smakowa października to Lumberhill Vodka (40%) z notą 92. Mieszanka destylatów z żyta i śliwek. Zapach chleba ze śliwkami, z rodzynkami, mąka. Smak owocowy, kwaskowe śliwki, wytrawny. Finisz rozgrzewający, korzenno-owocowy, słodkie śliwki, miód, imbir, cynamon.
Wódka starzona października to Wychowana w Luksusie Barrel Aged Rye Vodka 2YO (46%) z notą 90,5. Wódka żytnia z jednej beczki po winie zweigelt. Zapach słodki – pełen wanilii, orzechów laskowych, ale też bardzo przyjemna owocowość, przechodząca od jagód i malin, w stronę jasnych owoców, zwłaszcza mirabelek, a potem owoców suszonych. Jest też lekka nuta migdałowa. W smaku najpierw słodko, owocowo – rodzynki, suszone morele, figi, mandarynki, kandyzowane skórki pomarańczy, a potem nuty bardziej pikantne, typowe dla żytniej wódki – pieprz, imbir. Przyjemnie wypełnia usta i rozgrzewa. W posmaku jest dużo bakalii, do rodzynek dochodzą skórki pomarańczy, grejpfrutowa goryczka, jest wanilia, jest i korzenność, kardamon i ziele angielskie. Bardzo wykwintna wódka.
Young Spirit października to Lumberhill White Dog (40%) z notą 95. Okowita kukurydziana przepuszczana przez filtr węglowy. Zapach delikatny, owocowy – śliwki i jabłka, mąka, czekolada. W ustach ostra, wypełnia usta, gorzkawa. Finisz oleisty, czarna oliwka, ale też mineralność i palone drewno.
Okowita października to Beerbrand Starzony Beczki po piwie Brokreacji i brandy Wolf & Oak (49,16%) z notą 93,5. Przedestylowano piwo IPA z Browaru Brodacz. Zapach słodko-ziołowy, dużo chmielu, zioła, dużo wanilii, czekolada z rodzynkami, kandyzowane wiśnie, pomarańcze. W smaku bardzo chmielowo, limonka, musowanie na języku jak szampańskie drożdże, banany. Finisz słono-sodowy, drożdże i banany, lekko goryczka.
Koniak października to Vallein Tercinier Tres Vieux Brut de Fut Petite Champagne Lot 85 (51%) z notą 90. Bardzo ładny zapach gruszek, jabłek, śliwek, rześko. Do tego: brzoskwinie, morele, kwiaty, miód. Smak miodu spadziowego, ciastek miodowych, mięty, moreli, brzoskwini, lekko tytoń, lukrecja, migdały. Finisz lekko pestkowy, jabłka, morele, śliwki.
Armaniak października to Signature de France Extra (46,8%) z notą 94. Armaniak z Bas-Armagnac, 25-40 lat, leżakowane najpierw w dębie gaskońskim, potem w beczkach po koniaku. Winogrona: ugni blanc i baco. W zapachu: tytoń, śliwki i gruszki w occie, jabłka, morele, kandyzowane wiśnie, wanilia. W smaku bardzo cierpkie jabłka, skóra, tytoń, jabłka pieczone, wanilia. Finisz gorzki, piołunowy, a potem słodycz gorzkiej czekolady z wiśnią. I słony tytoń.
Ginem miesiąca jest produkt firmy Pravda, Ashmont Premium Gin Poland (43%) z notą 94,5. Bardzo przyjemny zapach pełen cytrusów, ziół, owoców, nutka malinowa. Dominują cytryna, kolendra, majeranek. Soczyste i rześkie. W ustach jest sporo słodkich jabłek, mineralność, zioła, jałowiec, do tego wypełniająca usta oleistość. W finiszu dochodzi kwaskowość – zielone jabłuszko, sporo tymianku, kolendra, delikatny różowy pieprz, lekki kardamon.
Rum października to French Antilles Grand Arome 2021 (57%) z notą 94,5. Zapach pełen tropikalnych owoców, ananasów, papaji, mango, marakuji – przejrzałych, już fermentujących. W tle nuty popiołowe, tytoniowe. Smak słodko-cierpki, nieco korzenny, słodki owocowy tytoń, skórki jabłek. Masa ananasa w finiszu i mango. Cierpkość, kwaśne śliwki, renklody.
Mezcal października to Bruxo X 100% Maguey Espadon Joven (40%) z notą 87,5. Zapach zakopanych w czarnej ziemi gruszek, jabłka, brzoskwinie, czarna porzeczka. Smak lekki, dużo porzeczki, śliwki, gruszki. Finisz słodki, miodowy, korzenny, porzeczkowy.
Whisky single malt października to Macallan A Night on Earth in Scotland (40%) z notą 90,5. Whisky dojrzewała w beczkach po sherry z amerykańskiego i europejskiego dębu, a także w beczkach po bourbonie. Zapach słodki, ciasteczka szkockie, czekolada z rodzynkami, kwiaty, likier gruszkowy. Smak słodki, wykwintny, dużo jabłek, odrobina jabłkowej goryczki, liście porzeczki, lekko wanilia, czekolada. Słodko-orzechowy finisz, bakalie, tarta cytrynowa w tle i mokka.
Whisky single grain października to kanadyjska Bearface Wilderness 01 Matsutak (42,5%) z notą 85,5. Wykorzystano trzy rodzaje beczek po sherry i… macerowane grzyby matsutake, które przypominają pieczarki, zwane w Kanadzie sosnowymi grzybami, u nas gąską sosnową. Gdzie indziej to by się nie mogło nazywać whisky, ale kanadyjskie przepisy są w tym zakresie tolerancyjne, wolno dodawać w niewielkich ilościach komponentów smakowych, np. często dodawany jest syrop klonowy. Zapach miodowo-piniowo-imbirowy, przyjemny. Są też nuty orzechowe, delikatnie grzyby w tle, mech. Intrygujące. Smak słodko-pikantny, dużo miodu leśnego, ale też mocny imbir, wasabi. Orzeźwiające, oczyszczające usta. W finiszu wasabi, imbir dominują, choć jest też nuta pleśniowego sera z orzechami, jest słodycz gęstego miodu manka, jest i orzech laskowy w miodzie. Bardzo ciekawe.
Najlepsza whisky blended w październiku to Whisky Works 11YO Quartermaster (46,4%) z notą 85,5. Zestawiona z whisky słodowych ze Speyside i zbożowych z Highland. Zbożowa dojrzewała w beczkach po rumie i dodatkowo była w części finiszowana w beczkach po sherry pedro ximénez. Dwie whisky słodowe ze Speyside, z których jeden leżakował w dębie amerykańskim, a drugi w beczkach po sherry. Po okresie maturacji połączono całość. Zapach przyjemny, rześki, owocowy – jabłka, gruszki, cynamon, w tle – rodzynki i pieczone jabłka. Smak cierpki, sporo kwaśnych jabłek i gruszek, pektyny, goryczka pestek owoców, ale jest też słodycz miodu, rodzynek, fig i daktyli. Bardzo to ładnie, harmonijnie ułożone. W finiszu owoce sadu, ale i rodzynki, suszone śliwki, ciasto drożdżowe z bakaliami.
Rye whiskey października to Kozuba Straight Rye Double Oaked (55%) z notą 90. 100% żyta w zacierze. Zapach śliwek, kardamonu, gałki muszkatołowej, chmielu, piwa. Smak bardzo chmielowy, chmiele amerykańskie, piwny, zioła, cytrusy. W finiszu szyszki chmielowe, cytrusy, limonka, grejpfrut, kandyzowana cytryna, kolendra.
Irlandzka whiskey października to Teeling Recioto Wine Cask (46%) z notą 87,5. Zapach brzoskwini, moreli, śliwki, gruszki, rodzynki, nuty dymne. W smaku słodkie brzoskwinie, morele, gruszka williams. Owocowy finisz, morele, brzoskwinie, nuta pomarańczy, czekolada z pomarańcza.
Amerykańska whiskey października to Balcones ZZ Top Tres Hombres (50%) z notą 91. Mieszanka trzech zbóż z Teksasu – błękitnej kukurydzy i żyta oraz szkockiego jęczmienia golden promise. Trzy lata leżakowania w beczkach nowych i używanych. Zapach słodki, niemal cukierniczy – słodki syrop gruszek williams, lukier, wanilia, czekoladki z wiśnią. W ustach dużo słodowej słodyczy, ale ładnie przełamanej pieprznością żyta. „Rośnie w ustach” jak wypiekany chleb, odrobina tytoniu. Finisz jest w pierwszej chwili właśnie chlebowy, mocno wypieczona skórka, potem wchodzą nuty anyżu, potem pieprzu, ale też jabłek i gruszek, do tego pomarańcze i wermutowa gorycz. Finisz jest długi, wyrazisty i zwyczajnie smaczny.
Bourbon października to Balcones Texas Pot Still Bourbon (46%) z notą 90. Straight bourbon, starzony 2-4 lata. Mieszanka: kukurydzy, żyta, słodowanego jęczmienia, pszenicy. Beczka mocno wypalona. Przyjemny, słodki zapach miodu wrzosowego, wosku, kitu pszczelego, fig, daktyli. Jest też ostrzejsza nuta fermentacyjna. W ustach delikatna, dużo tostowania, mocno uprażony pop-corn, nuty tłuste, maślane, masło orzechowe, anyż, lukrecja. Finisz nieco piekący – imbir, pieprz, ale też sól, słona lukrecja i dużo prażonej kukurydzy, gorzki tatarak.
Likier października to Monard Chmielownica Męska (33%) z notą 95. Dziki chmiel leżakowany rok w beczce. Piękny, ziołowo-cytrusowy, grejpfrutowy zapach, tymianek. Smak cierpki, dużo chmielu, zioła, goryczka, grejpfrut, ziemistość. Finisz gorzki, dużo goryczki, nuty piwa pils, ziołowość.
Odkryciem miesiąca jest nalewkarnia Monard. Pan Robert Rutkowski robi nalewki domowe i na skalę domową. Ma swój mały zakład we wsi Kobylanka pod Szczecinem. Nazwa od łacińskiej ‘monarda’, jest to pysznogłówka, roślina w zasadzie ozdobna. W 2020 roku zaczęli oficjalną działalność ze składem podatkowym, ale w rodzinie nalewki robiło się z pokolenia na pokolenia. Obecnie nastawy dojrzewają w gąsiorach i w beczkach z dębu węgierskiego, nowych samodzielnie przygotowanych, zalanych własnym winem jabłkowym przed wlaniem nalewek. Łącznie mają ponad 20 smaków, produkują ok. 500 l rocznie.
Lektury miesiąca brak. Na czytanie czasu nie wystarczyło.
Alkohol października 2022: Ukiyo Vodka (Japonia)
Wódka smakowa października 2022: Lumberhill Vodka (Polska)
Wódka starzona października 2022: Wychowana w Luksusie Barrel Aged Rye Vodka 2YO (Polska)
Young Spirit października 2022: Lumberhill White Dog (Polska)
Okowita października 2022: Wolf & Oak Beerbrand Starzony Beczki po piwie Brokreacji i brandy Wolf & Oak (Polska)
Koniak października 2022: Vallein Tercinier Tres Vieux Brut de Fut Petite Champagne Lot 85 (Francja)
Armaniak października 2022: Signature de France Extra (Francja)
Gin października 2022: Ashmont Premium Gin Poland (Polska)
Rum października 2022: French Antilles Grand Arome 2021 (Reunion)
Mezcal października 2022: Bruxo X 100% Maguey Espadin Joven (Meksyk)
Whisky single malt października 2022: Macallan A Night on Earth in Scotland (Szkocja)
Whisky single grain października 2022: Bearface Wilderness 01 Matsutake (Kanada)
Whisky blended października 2022: Whisky Works 11YO Quartermaster (Szkocja)
Rye whiskey października 2022: Kozuba Straight Rye Double Oaked (USA)
Irlandzka whiskey października 2022: Teeling Recioto Wine Cask (Irlandia)
Amerykańska whiskey października 2022: Balcones ZZ Top Tres Hombres (USA)
Bourbon października 2022: Balcones Texas Pot Still Bourbon (USA)
Likier października 2022: Monard Chmielownica Męska (Polska)
Odkrycie października 2022: Monard (Polska)