Sześć lat z polską wódką

16 stycznia w Muzeum Polskiej Wódki odbyła się konferencja Stowarzyszenia Polska Wódka poświęcona biznesowemu znaczeniu i społecznej percepcji chronionego oznaczenia geograficzne (GI) „Polska wódka”. Sześć lat temu, 13 stycznia 2013 roku, weszła w życie aktualna definicja „Polska wódka/Polish vodka”, zgodnie z którą musi być ona wyprodukowana z tradycyjnych i pochodzących z Polski zbóż: żyta, jęczmienia, owsa, pszenicy, pszenżyta albo ziemniaków. Ponadto cały proces wytwarzania musi odbywać się w Polsce.

– Przygotowując ustawę chcieliśmy zwrócić uwagę na tradycyjne surowce, z jakich jest robiona polska wódka oraz na miejsce, gdzie powstaje. Mimo sześciu lat od uchwalenia ustawy, zaledwie ok. 10% wódki produkowanej w Polsce robionych jest zgodnie z definicją polskiej wódki. W większości wódek surowcem jest tańsza kukurydza i melasa cukrowa. Chcielibyśmy odwrócić te proporcje na korzyść tradycyjnych zbóż, a także zwiększać eksport polskiej wódki, bo wódka to jedyna polska marka globalna, kojarzona z wysoką jakością – mówił Andrzej Szumowski, prezes Stowarzyszenia Polska Wódka.
Obecnie ok. 20% produkcji wódek w Polsce to eksport, jego łączna wartość to ponad 153 mln zł. W 2017 roku wyprodukowaliśmy 975 tys. hl stuprocentowego alkoholu (wg danych GUS). Polska jest pierwszym w Unii Europejskiej i czwartym na świecie producentem wódki. Roczna wartość podatków odprowadzanych przez branżę spirytusową to 12,6 mld zł, a wysokość zatrudnienia w branży to 93 tys. osób. Udział wódki w strukturze produkcji napojów spirytusowych wynosi 77,6%. W Polsce wódka jest produkowana w ok. 90% ze spirytusu zbożowego, w tym kukurydzy, a w ok. 8% ze spirytusu ziemniaczanego, 80 tys. ton ziemniaków i ok. 750 tys. ton zbóż od polskich rolników co roku trafia do skupu na potrzeby produkcji wyrobów spirytusowych.
– Gorzelnia to wielowiekowa tradycja polskiej wsi. W czasach zaborów na ziemiach Polski było ok. 1500 gorzelni. Mimo tego, że ustawa funkcjonuje od sześciu lat, gorzelnie nie obserwują wzrostu zainteresowania produkcją etanolu z tradycyjnych surowców. Przeciwnie, gorzelnie mają ogromny problem ekonomiczny, jakim jest wielka podaż taniego spirytusu z innych krajów – mówił Włodzimierz Warchlewski, prezes Związku Gorzelni Polskich.
Obecnie w Polsce czynnych gorzelni jest zaledwie 50, zarejestrowanych – 97.
Gościem konferencji był Michał Rzytki, dyrektor Departamentu Promocji i Jakości Żywności w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. – Eksport w UE napojów spirytusowych to ponad 10 mld euro, z czego blisko połowa to whisky. 2/3 eksportu UE to produkty z oznaczeniem geograficznym. W Polsce mamy 35 oznaczeń geograficznych, z czego polska wódka ma największe znaczenie ekonomiczne. Ministerstwo rolnictwa pracuje nad programem promocyjnym Kanon Kuchni Polskiej, gdzie ujęta będzie także polska wódka – mówił dyrektor Michał Rzytki.
Głos zabrał także znany kucharz, Pascal Brodnicki. – Dla Francuzów oznaczenia geograficzne są niezwykle ważne, samych serów z określeniem geograficznym jest ok. 70. Konsumentom daje to gwarancję jakości i regionalności produktu. To ważne z punktu widzenia przekazywania tradycji z pokolenia na pokolenie.
W Unii Europejskiej zarejestrowanych zostało łącznie 246 napojów spirytusowych z chronionym oznaczeniem geograficznym (GI). Mająca tradycje w produkcji win Francja ma aż 53 takie oznaczenia, Portugalia – 11, Grecja – 15. Państwa z naszego regionu, czyli Niemcy mają zarejestrowane 34 oznaczenia, Węgry – 8, Litwa – 8 a Słowenia – 7. Dla porównania Polska ma tylko trzy chronione oznaczenia geograficzne w tej kategorii. Są to: Polska Wódka/Polish Vodka, Wódka ziołowa z Niziny Północnopodlaskiej aromatyzowana ekstraktem z trawy żubrowej oraz Polish Cherry.

Produkty rolno-spożywcze z chronioną nazwą pochodzenia i chronionym oznaczeniem geograficznym (GI)

Źródło: Bazy danych Komisji Europejskiej (DOOR database, e-Bacchus database, e-spirit-drinks data)