W ostatnich dniach pojawiły się publikacje medialne, odnoszące się do liczby małych opakowań wódek i wpływu tego faktu na ogólne spożycie alkoholu przez Polaków. Powoływano się w nich na dane zamieszczone w badaniu „Dokąd płynie mała wódka” przeprowadzonym przez firmę badawczą Synergion na zlecenie Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego. Jego wyniki zostały ogłoszone podczas konferencji w Centrum Prasowym Foksal. Wątpliwości Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy budzi nie tylko wiarygodność pojawiających się w opracowaniu danych liczbowych, lecz także sposób przeprowadzenia samego badania (oparte na wywiadach, szacunkach). Wyniki sprzedaży małych opakowań wódek są w rzeczywistości o połowę mniejsze niż wynika z szacunków Synergion: 1,4 mln opakowań wobec 3 mln (dziennie) oraz 510 mln opakowań wobec 1 mld (rocznie).
Pierwszą kwestią, która musi budzić zastanowienie, jest wiarygodność danych zawartych w badaniu, dotyczących liczby sprzedawanych napojów spirytusowych w małych opakowaniach. Autorzy opracowania podają, że dziennie sprzedaje się ich w Polsce 3 mln, co daje rocznie 1 mld opakowań. Tymczasem według sprzedażowych danych rynkowych, małe opakowania wódek (poniżej 100 ml oraz 100 ml i 200 ml) stanowią łącznie 29% całego wolumenu rynku wódki[1], której sprzedaje się rocznie 246 mln litrów[2]. Daje to ponad 71 mln litrów, które zajmują nieco ponad 500 mln butelek. Średnia ilość butelek małych opakowań wódek sprzedawanych dziennie (510 mln dzielone przez 365 dni w roku), to niespełna 1,4 mln małych opakowań, co pokazuje, że wartość prezentowana w raporcie jest dwukrotnie zawyżona.
1,4 mln małych opakowań wódek sprzedawanych średnio każdego dnia, to około 200 tys. litrów. Dla porównania, codziennie średnio sprzedaje się w Polsce 8,7 mln litrów piwa. W ciągu roku daje to prawie 3,2 miliarda litrów piwa, czyli 13 razy więcej niż wódki[3]!
Badaczy z Synergion niepokoi, że duża liczba zakupów małych opakowań wódek dokonuje się w dni powszednie, w godzinach porannych. Ignorują jednak dane sprzedażowe, pokazujące, że najwięcej transakcji małych opakowań ma miejsce pomiędzy godziną 16.00 a 18.00[4], a dni tygodnia, w których odbywa się najwięcej transakcji, to piątek i sobota[5].
W Polsce jest ok. 26,3 mln osób w wieku produkcyjnym[6]. Dzienna sprzedaż piwa to wspomniane 8,7 mln litrów – co oznacza, że 33% osób w wieku produkcyjnym kupuje (statystycznie) litr piwa dziennie. Dla porównania: średnio tylko ok. 3% osób w wieku produkcyjnym kupuje codziennie zawartość opakowania napoju spirytusowego w butelce 100 ml. Zagrożenie nie wynika tutaj z pojemności butelek, a nieodpowiedzialnego spożycia alkoholu. Kluczowe są wobec tego działania społeczne (które branża zresztą podejmuje), a nie zakazy. Niezależnie od rodzaju spożywanego alkoholu, odpowiedzialna konsumpcja powinna dotyczyć każdego trunku – mniejsza zawartość procentowa alkoholu, nie oznacza bynajmniej słabszego działania. 100 ml wódki, litr piwa czy dwie lampki wina zawierają zbliżoną ilość czystego alkoholu i powinny być spożywane w tak samo odpowiedzialny sposób.
Reasumując ZP PPS sprzeciwia się wyciąganiu zbyt daleko idących wniosków z badania, w którym zawarto dane odbiegające w znacznym stopniu od innych miarodajnych wskaźników. Jesteśmy gotowi do dialogu na tematy związane z polityką alkoholową, opartego jednak na merytorycznych przesłankach.
Ryszard Woronowicz
Rzecznik Prasowy ZP PPS
[1] CEDC za Nielsen – Panel Handlu Detalicznego, cała Polska (jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże sklepy spożywcze z sieciami chemicznymi, średnie i małe sklepy spożywcze, sklepy wino-cukiernicze, stacje benzynowe, kioski), udział sprzedaży wolumenowej w okresie skumulowanym III 2018-II 2019, small packs, jako suma pojemności <0,1L; 0,1L; 0,2L, kategoria wódka.
[2] CEDC za Nielsen – Panel Handlu Detalicznego, cała Polska (jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże sklepy spożywcze z sieciami chemicznymi, średnie i małe sklepy spożywcze, sklepy wino-cukiernicze, stacje benzynowe, kioski), sprzedaż wolumenowa w milionach litrów w okresie skumulowanym III 2018-II 2019, kategoria wódka.
[3] CEDC za Nielsen – Panel Handlu Detalicznego, cała Polska (jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże sklepy spożywcze z sieciami chemicznymi, średnie i małe sklepy spożywcze, sklepy wino-cukiernicze, stacje benzynowe, kioski), sprzedaż wolumenowa w miliardach litrów w okresie skumulowanym II 2018-I 2019, kategoria piwa.
[4] CMR, rozkład sprzedaży według godzin (% liczby transakcji), sklepy niezależne i miękka franczyza do 300m2, YTD 11.2018
[5] CMR, rozkład sprzedaży według dni tygodnia (% liczby transakcji), sklepy niezależne i miękka franczyza do 300m2, YTD 11.2018
[6] Główny Urząd Statystyczny – LUDNOŚĆ WEDŁUG PŁCI, EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU I REGIONÓW W 2017.
