Zjednoczone Fabryki Wódek i Likierów Likwowin

Spółka Likwowin powstała w lutym 1925 roku, jej założycielami byli: Walenty Wawrzyniak i restaurator Melchior Piechowiak, ale już w marcu dołączył kolejny wspólnik, z wykształcenia ekonomista – Mieczysław Lachman, i to wtedy uzyskała swą nazwę – Zjednoczone Fabryki Wódek i Likierów „Likwowin” Sp. z o.o. Firma prowadziła działalność do 1947 roku. Jak wynika z wpisu do Rejestru Handlowego kapitał zakładowy spółki wynosił 66 tys. zł.

Fabryka była nieduża, mieściła się przy ulicy Strzeleckiej, lecz w niedługim czasie wspólnicy kupili od kupca Wincentego Paetza parcelę przy ulicy Mostowej 11, a w 1930 roku przy ulicy Wierzbowej postawiono nowe budynki fabryki. Z czasem grono właścicieli powiększyło się o kolejne trzy osoby: Józefa Bohna, Kazimierza Drobnika i Pelagię Świetlikową.
W budynkach przy ulicy Wierzbowej produkcja wzrosła, rozlewano tu wódki, jarzębiak na destylacie francuskim z herbem Miasta Poznań na etykiecie o mocy 42%, pomarańczówkę o mocy 40%, wytrawną wiśniówkę z soków owocowych o mocy 30%, mieszany rum Jamajka o mocy 45% czy czystą Mechandel o mocy 40%. Działała także produkcja i rozlewnia win, takich jak: Reneta Łagodna, Maślacz, Sylva Marthylos, Sanct Jeanette. Niektóre z tych marek produkowano także w latach PRL, choć już w innym miejscu.
Wódką firmową o niepowtarzalnej formule była Bonówka, zwana inaczej Bohnkamp, którą stworzył i nadał nazwę (prawnie zastrzeżoną) Józef Bohn. Była to wódka gatunkowa, gorzka żołądkowa – receptura do dziś stanowi tajemnicę firmy, składały się na nią wyciągi z 23 ziół. Była eksportowana nawet do USA. Butelki z tym trunkiem były lakowane i opatrzone firmową pieczęcią. Jej produkcją, pod marką Gnesnania Boonekamp, kontynuował Polmos Poznań, potem Wyborowa SA. Mam w szafce jeszcze ponad połowę butelki. Obecnie nie jest wytwarzany.
Oprócz wódek, win, likierów produkowano też soki owocowe. Zatrudnionych było 35 pracowników, a roczny obrót przekraczał 4 mln zł. Na początku lat trzydziestych przedsiębiorstwo poszerzyło zakres działalności o rozlewnię win zagranicznych (włoski vermouth Cinzano) i jednocześnie o sprzedaż win i alkoholi mocnych importowanych.
Podczas II wojny światowej fabryka została odebrana właścicielom, jak również dom na Jeżycach Walentego Wawrzyniaka (aresztowany, zmarł w 1942 roku).
W latach 1945-49 funkcjonowała jako Likwowin Zjednoczone Fabryki Wódek i Likierów Sp. z o.o., ale była zarządzana przez władzę ludową, by w 1947 roku zmienić nazwę na Likwowin Wytwórnia Win i Soków Owocowych, by w końcu w 1949 roku przejść na własność państwa. W 1951 roku weszła w skład Polmosu Poznań. W 1997 roku wyrokiem sądu NSA – po ośmiu latach sporu sądowego – wróciła do prawowitych właścicieli. Obecnie są nimi wnukowie Walentego Wawrzyniaka, Stanisław i Romuald Klauzińscy. Zwrócone im zostały receptury oraz zakład produkcyjny Polmosu Poznań przy ul. Wierzbowej 5 w Poznaniu, gdzie powstawało ok. 10% polmosowych wódek.
Szczegółowe informacje na temat firmy, historii właścicieli, dawnych trunków, bardzo ciekawy materiał ilustracyjny, w tym stare rodzinne zdjęcia i fotografie zakładu, można znaleźć na starannie opracowanej stronie Likwowin.pl.
W swoich zbiorach mam stare rachunki z 1925, 1935 i 1938 roku oraz świadectwo przewozowe Zjednoczonej Fabryki Wódek i Likierów Likwowin na sprzedaż: koniaku trzy-, czterogwiazdkowego i VO, Bonówki, wódki Amatorskiej, Wiśniówki, Nalewki, rumu i araku krajowego. Mam też list z 1937 roku do Polskiej Agencji Informacji Handlowej z prośbą o ujawnienie stanu majątkowego wierzyciela.

Zdjęcia rachunków z mojej kolekcji

i Gnesnania Boonekamp