Tag: spirytus

Moe, Rakvere i historia gorzelnictwa estońskiego

Disorder Napisz komentarz

W miasteczku Moe w Estonii w latach ZSRR była wielka destylarnia wraz z rektyfikacją. Zniszczona niemal całkowicie w 1986 roku w ramach antyalkoholowej polityki Gorbaczowa. Nie całkiem popadła jednak w ruinę. Dziś wprawdzie nie ma tu rektyfikacji i część budynków niszczeje, ale w pozostałych znów powstaje spirytus, zestawiana jest wódka, działa też założone w 1971 roku muzeum gorzelnictwa, którego twórcą był Viktor Kirsilo, wieloletni pracownik zakładu.

Czytaj więcej →

USA to najważniejszy kierunek eksportowy dla przemysłu spirytusowego

Disorder 2 komentarze

W wywiadzie, jakiego udzielił Leszek Wiwała, prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy dla Portalu Spożywczego.pl, czytamy: – Dziś rynek amerykański to najważniejszy kierunek eksportowy przemysłu spirytusowego. Do USA wysyłamy średnio dwa razy więcej wódki niż Rosjanie. Ale wciąż eksportujemy mniej niż moglibyśmy. Co ważne, sukces polskiej wódki za oceanem to także promocja naszego kraju. W tym zakresie jest jeszcze wiele do zrobienia, by wzmocnić wiedzę o Polsce w świadomości Amerykanów. Od niedawna mamy nowego sojusznika, popularnego aktora Hugh Lauriego (alias Dr House), który spontanicznie rekomendował polską wódkę na Twitterze. Oby tak dalej – mówi Leszek Wiwała.

Czytaj więcej →

Rozlewnia spirytusu drzewnego „Primusówka”

Disorder 1 komentarz

„Primusówka” mieściła się w Lublinie przy ulicy Lubartowskiego pod nr 22. Posiadała wyłączność na sprzedaż spirytusu drzewnego z firmy „Pegeo” na województwo lubelskie. Do czego służył spirytus drzewny, cóż się z niego robiło? To dawniej powszechnie używane określenie spirytusu metylowego, a więc CH4O2. Do 1923 otrzymywany był przez destylację rozkładową drewna, obecnie uzyskiwany syntetycznie. Zwykle był składnikiem paliwa do lamp naftowych czy kuchenek. Trochę unosiło się sadzy w powietrzu przy rozpalaniu, no i trochę okopcona była lampa, ale zapach, podobno nieoceniony, dziś taki prawdziwy zapach z lampy naftowej nie do uzyskania. A napisałem o tym, gdyż zdobyłem dokument – rachunek z czasów międzywojennej Polski, na ten właśnie produkt z rozlewni „Primusówka” w Lublinie.

Czytaj więcej →

Smutny obraz Polmosu Kraków

Disorder 5 komentarzy

Będąc ostatnio w Krakowie pojechałem na ulicę Fabryczną, gdzie pod numerem 13 mieści się wielki zakład – dawna destylarnia Polmos Kraków. Widok jest przygnębiający, krakowski Polmos, choć znalazł inwestora, jest jedną z wielu ofiar trwającego od lat kryzysu w polskiej branży spirytusowej. Budynki popadają w ruinę lub są podnajmowane, teren jest zaniedbany. Podobny los spotkał wiele innych dawnych Polmosów, m.in. w: Sieradzu, Łodzi czy Warszawie.

Czytaj więcej →

Produkcja wódki w Polsce spada

Disorder Napisz komentarz

Jak podaje, Portal Spożywczy, produkcja wódki w Polsce spadła aż o 24% w 2014 roku. Leszek Wiwała, prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy stwierdził: „Spodziewaliśmy się, że wysoka podwyżka akcyzy wpłynie negatywnie na produkcję naszego narodowego alkoholu, ale najnowsze dane GUS są dla nas zaskoczeniem. Szczególnie, że mieliśmy pozytywne sygnały dotyczące wzrostu eksportu. Tak rekordowy spadek produkcji, aż o 24 proc. w całym roku, odbije się nie tylko na sytuacji producentów, ale całej branży spirytusowej. W tym samym okresie wzrosła produkcja piw i win owocowych. Podwyżka akcyzy wyłącznie na jedną kategorię alkoholi pogłębiła więc nierówności na rynku. Dane GUS pokazują również, że napoje alkoholowe nie są komplementarne”.

Czytaj więcej →

Adam Dunin: Wykład teoretyczno-praktyczny sztuki wyrabiania i pędzenia spirytusu, robienia wódek i likierów

Disorder 1 komentarz

Wydana w 1820 roku w Warszawie rozprawa Adama Dunina była jedną z pionierskich w polskim piśmiennictwie prac poświęconych nie tylko historii gorzałki, ale przede wszystkim technologiom nowoczesnej produkcji. Był to czas, kiedy destylacja ciągła wciąż była nowinką. „Wynalazek Pistoriusza zdając się zapowiadać ostateczną doskonałość, wzbudził we mnie chęć ogłoszenia go ziomkom, upatrując, iż przez rozprzestrzenienie się onegóż, wielkie korzyści dla kraju spłynąć mogą, tak dzięki osiągniętym oszczędnościom palnego materiału, którego niedostatek coraz bardziej daje się we znaki w prowincji mego rodu, jako też nierównie wielką oszczędnością pracy ludzkiej i kapitałów na zakłady mniej doskonałych aparatów gorzelniczych” – pisał z iście pozytywistycznym zacięciem Adam Dunin. Autor omawia proces technologiczny począwszy od przygotowania surowców, ziaren i suszenia słodu po konstrukcję i wydajność nowych technik gorzelniczych – sztuki wypalania spirytusu, jak pisze. Są tu też receptury dotyczące zarówno oczyszczania surówki, jak i tworzenia wódek gatunkowych („zaprawiania ich korzennymi i pachnącymi istotami”), są też zebrane stare przepisy na wódki gdańskie i wrocławskie.

Czytaj więcej →

W Wielkiej Brytanii ostrzegają przed spirytusem rektyfikowanym 95%

Disorder 10 komentarzy

Jak podaje „The Spirits Business”, po tym jak w listopadzie ubiegłego roku zmarła w Australii nastolatka, wskutek wypicia trzech kieliszków spirytusu rektyfikowanego podczas swoich 18. urodzin, w Wielkiej Brytanii i Australii rozgorzała debata publiczna na temat niewystarczającego oznakowania butelek zawierających alkohol o mocy 95%. Funkcjonariusze norm handlowych w Lancashire wydali ostrzeżenie, że konsumenci nie powinni spożywać tego destylatu jako samodzielnego, ale jako dodatek do koktajli, nalewek czy jako baza do likierów. Zwrócono też uwagę, że należy na etykiecie umieścić powyższą informację (a nawet instrukcję użytkowania) w języku angielskim, aby konsument wiedział jak obchodzić się z produktem i że inne spożycie od zalecanego może zagrażać zdrowiu i życiu. Dan Murphys and Woolworth’s Liquor Group apelują o wycofanie z półek sklepowych spirytusu rektyfikowanego, który nie posiada stosownych adnotacji. Polska jest praktycznie jedynym krajem na świecie produkującym i sprzedającym tego typu alkohol w sklepach i eksportującym go, m.in. do Australii i Wielkiej Brytanii.

Czytaj więcej →

Państwowy Monopol Spirytusowy

Disorder 1 komentarz

Można się pokusić o stwierdzenie, że polityka podatkowa państwa w okresie międzywojennym opierała się na rozbudowanym systemie monopoli skarbowych, a na pewno była ona najbardziej charakterystyczna dla okresów, kiedy na czele rządu stał Władysław Grabski lub był w składzie gabinetu rządu. Jednym z tych monopoli, niezwykle istotnym z punktu widzenia wpływów do budżetu państwa, był Państwowy Monopol Spirytusowy (PMS).

Czytaj więcej →

Samogon. Historia i sposób jego przyrządzania w warunkach domowych

Disorder 2 komentarze

Ciekawa książka, zarówno pod względem zebranych tu tekstów, jak i doboru ilustracji, przedstawia historię samogonu przede wszystkim w Rosji, a także wizerunek alkoholu i pijaństwa w rosyjskiej (i radzieckiej) literaturze i sztukach plastycznych. Znajdziemy tu m.in. fragmenty książek: Jerofiejewa, Wojnowicza, Szyszkina, Ilfa i Pietrowa, wplecione w narrację odautorską na temat historii mocnych alkoholi. Napisane ze swadą i lekkością, więc czyta się to przyjemnie. Dalej omówiona jest technologia produkcji bimbru głównie na podstawie źródeł rosyjskich, ale uzupełnionych tam gdzie trzeba zdroworozsądkowymi uwagami, bo choć bimber można pędzić ze wszystkiego, to jednak trzeba pamiętać, że po pierwsze może być trucizną, po drugie to materiał łatwopalny. Trzecia część książki to receptury – na bimber i na nalewki.

Gorzelnia Cheko w Grochowalsku

Disorder 1 komentarz

We wsi Grochowalsk (gmina Dobrzyń nad Wisłą) wciąż działa zbudowana w 1911 roku gorzelnia. W latach PRL należała do PGR i destylowała spirytus z ziemniaków i zboża. Obecny właściciel to Zakłady Wytwórcze Cheko Sp. z o.o. i odbywa się tu wyłącznie produkcja spirytusu melasowego na potrzeby przemysłu chemicznego, w tym własnych produktów, oraz rynku paliwowego i bioetanolu. Możliwości produkcyjne to ok. 10 tys. litrów spirytusu dziennie.

Czytaj więcej →

Spirytus rektyfikowany

Disorder 22 komentarze

inaczej spirytus spożywczy lub rektyfikat, butelkowany zwykle z mocą 95% (maksymalnie 96%), bezpośredni produkt rektyfikacji, czyli procesu oczyszczania spirytusu w zakładach rektyfikacyjnych (rektyfikacja, czyli oczyszczanie, przypomina proces destylacji w aparatach kolumnowych, pozwala oddzielić niemal wszystkie zanieczyszczenia, które zawiera jeszcze surowy spirytus i jest nieodłącznym elementem przy produkcji wódek czystych). Rektyfikacji dla potrzeb wódek poddaje się każdy spirytus (zbożowy, ziemniaczany, melasowy i inne), ale butelkowany jako spirytus spożywczy obecnie jest prawie wyłącznie alkohol zbożowy (dawniej również często melasowy). Pomimo wielokrotnego oczyszczania i ogromnego stężenia alkoholu, po rozcieńczeniu wodą, jesteśmy w stanie wyczuć w spirytusie jego zbożowy aromat. Nazwa Spirytus Rektyfikowany jest obecnie zastrzeżonym znakiem towarowym Polmosu Warszawa, inni producenci zwykle dodają nazwę własną, np.: Spirytus Lubelski, Spirytus Toruński, Spirytus Staropolski, Spirytus Krakowski, Spirytus Wratislavia, Spirytus Delikatesowy, Spirytus Luksusowy itd. W warunkach domowych wykorzystywany głównie jako półprodukt do zestawiania nalewek (firma CEDC produkuje nawet pod marką Soplica Spirytus Nalewkowy, o mocy najlepszej do owocowych nastawów – 60%). Poza Polską spirytus rektyfikowany butelkuje się dla celów spożywczych także w: Rosji, Białorusi, na Ukrainie, Litwie, Łotwie, Estonii, w niewielkich ilościach w USA. W innych krajach traktowany jest jako produkt apteczny – do przemywania ran etc. Polska jest jednak głównym producentem.

Czytaj więcej →

Spirytus w poznańskiej Dzielnicy Zamkowej?

Disorder Napisz komentarz

Teren pomiędzy dawnym zamkiem cesarza Wilhelma II i uniwersytetem nazwany został podczas hitlerowskiej okupacji Platz an der Schloßfreiheit. Mieściły się tu władze miasta, od 1939 roku na zamku urzędował Namiestnik Rzeszy w Kraju Warty – Arthur Greiser (złapany i skazany na śmierć, wyrok wykonano publicznie w 1946 roku, przez powieszenie, na stoku poznańskiej cytadeli). Plac służył organizacji defilad i oficjalnych uroczystości. W tym reprezentacyjnym punkcie okupowanego Poznania, przy Schloßfreiheit 5 mieściła się centrala firmy Lager Der Posener Spiritus, zajmującej się składowaniem i dystrybucją alkoholi oraz urządzeń dla gorzelni rolniczych.

Czytaj więcej →

Drożdżownia i Gorzelnia „Lublin” Stanisława Wrzodaka w Lublinie

Disorder 3 komentarze

W 1910 roku Stanisław Wrzodak i Wincenty Barciszewski założyli Lubelską Fabrykę Drożdży i Spirytusu. Od 1918 roku jej jedynym właścicielem był Stanisław Wrzodak, a następnie Ryszard Wrzodak. Firma działała podczas I i II wojny światowej, w 1945 roku przeszła pod nadzór państwowy, a w 1948 roku została znacjonalizowana. Zakład mieścił się w Lublinie przy ul. Bychawskiej i zajmował się produkcją drożdży i rolniczego spirytusu.

Czytaj więcej →

Kryzys w mocnych alkoholach

Disorder Napisz komentarz

W czerwcowym numerze „Rynków Alkoholowych” ukazał się artykuł podsumowujący wyniki polskiej branży spirytusowej za 2012 rok. Co czwarta firma zakończyła miniony rok stratą, a zyski pozostałych na ogół były zbyt niskie by pokryć straty z lat poprzednich, a szczególnie kryzysowego 2011 roku, kiedy łączna strata branży spirytusowej w Polsce wyniosła 326 mln zł. Branża spirytusowa od lat jest najmniej rentowna w sektorze alkoholowym, a w latach 2008-2011 zbankrutowało aż 8 Polmosów. Autorzy raportu wskazują, że w wyniku szarej strefy legalni producenci stracili w ostatniej dekadzie 3,8 mld zł. Szara strefa to najczęściej odkażony alkohol uzyskiwany z płynów do spryskiwania szyb czy podpałki do grilla. Shit, aż się niedobrze robi na samą myśl, że nie brakuje debili, którzy to piją!

Czytaj więcej →

Polmos Leszno

Disorder Napisz komentarz

firma krótko działała pod tą nazwą, dużo lepiej znana jest jako Akwawit Leszno, od lat czołowy producent spirytusu w Polsce, obecnie tworzy spółkę Akwawit-Polmos wspólnie z dawnym Polmosem Wrocław. Firma powstała w 1879 roku, choć w Lesznie już w XVIII wieku działało ok. 50 małych gorzelni, najbardziej znane firmy to A. Moll i Maurycy Bamberger. Późniejszy Akwawit od początku specjalizował się w destylacji spirytusu, zarówno zbożowego, jak i z ziemniaków czy owoców. Od 1884 roku gorzelnia była własnością Wrocławskiej Fabryki Spirytusu. W 1922 roku zmienił się właściciel, po tym jak zakłady we Wrocławiu zostały wykupione przez Akwawit z Poznania, z tego okresu pochodzi też nazwa gorzelni w Lesznie. Zakład nieprzerwanie pracował w latach 20-lecia międzywojennego, a także podczas okupacji pod niemieckim kierownictwem i od razu po wojnie. W 1952 roku powstały Leszczyńskie Zakłady Przemysłu Spirytusowego, a w 1964 roku przedsiębiorstwo włączono do Poznańskich Zakładów Przemysłu Spirytusowego. W 1985 roku wyodrębniono Polmos w Lesznie, który działał także po rozpadzie struktur Polmosu w 1989 roku. W latach 90. już jako Przedsiębiorstwo Przemysłu Fermentacyjnego Akwawit w Lesznie, zainwestowano m.in. w super nowoczesną technologię produkcji spirytusu bezwodnego o mocy 99,7% oraz w nową linię rektyfikacji. W tym czasie oczyszczano tu ok. 80 mln litrów spirytusu rocznie, czyli ok. 1/3 krajowej produkcji. W 1999 roku zakład skomercjalizowano, a w 2002 roku został sprywatyzowany, nowym właścicielem została firma z sektora biopaliw Brasco-Bartimpex. Kolejnym krokiem rozwoju było przejęcie spólki Wratislavia, dawnego Polmosu Wrocław. Jako Akwawit-Polmos firma dysponuje własnym portfolio wódek i likierów, sprzedaje też rektyfikowany spirytus na potrzeby innych producentów alkoholi oraz na potrzeby rynku biopaliw. W 2012 roku rozpoczęto rozbudowę linii produkcji wódek, podpisano bowiem umowy z Brownem Formanem – właścicielem takich marek jak Finlandia czy Jack Daniel’s – na produkcję wódki Maximus oraz z Diageo na produkcję wódki Smirnoff.

Czytaj więcej →